مدیریت به تعبيري علم و هنر ایجاد هماهنگی بین منابع مادی و غیرمادی در سازمان برای هدایت مجموعه به سمت اهداف و دستیابی به آنها با بیشترین سطح کارایی است. مدير نيز شخصي است كه در راس سازمان قرار دارد و قدرت اختيار و تصميمگيري بيشتري نسبت به ساير اعضاي سازمان دارد. اما بايد توجه داشت كه هرکس در رأس یک مجموعه یا گروه قرار دارد، مدیر نیست و هر نظارتی نيز مدیریت نیست. به تعبيري افرادی که میدانند مدیر کیست و مدیریت چیست، مسیر درست تبدیل شدن به یک مدیر حرفهای را طی میکنند و عملا" با طرز تفکر و عملکرد صحيح خود برای سازمان ارزش افزوده ایجاد میکند.
مفهوم مدیریت از جنبههای مختلف عبارتند از:
الف) مدیریت به عنوان یک فرایند: مديريت با هدف دستیابی به اهداف سازمان صورت میگیرد و برای اجرای آن از نیروی انسانی و منابع مادی استفاده خواهد شد.
ب) مدیریت به عنوان یک فعالیت: مدیریت کاری است که مدیر انجام میدهد و فعالیتهای روزانه او را در بر میگیرد.
ج) مدیریت به عنوان یک علم: افراد میتوانند در موسسات آموزشی و دانشگاهها به تحصیل پرداخته و اصول پایه دانش مدیریت، رفتارهای مدیریتی و روشهای ارائه بهترین عملکرد را یاد بگیرند. البته بخش مهمی از دانش مديريت، عملی است و به تجربیاتی که مدیران در روند کار به دست میآورند، برمیگردد.
د) مدیریت به عنوان یک تیم: در سازمانهایی که توسط تیم هدایت میشوند، همه سطوح مدیریتی در این تیم قرار میگیرند؛ از مدیران بالارده سازمانی گرفته تا مدیرانی میانی و سرپرستها.
ه) مدیریت به عنوان یک هنر: شباهتهاي مهارتهاي نرم لازم براي مديريت و هنر (اعم از دانش كاربردي، سبك، خلاقيت) باعث شده كه بسياري از افراد مديريت را به يك هنر تشبيه كنند.
مدیریت ابعاد مختلفی دارد و از هر بُعدی که به آن نگاه شود، ميتوان اطلاعات تازهای به دست آورد كه چه بسا تعریف مدیریت در ذهن افراد را تغییر دهد.
3 مفهوم اصلی در مدیریت عبارتند از: نظارت، برنامهریزی، تعامل با نیروی انسانی.
با عنايت به موارد فوق بايد توجه داشت كه:
1) مدیریت چیزی بیشتر از یک موقعیت شغلی است.
2) مدیران حرفهای همیشه در حال یادگیری هستند.
دفتر مديريت بهرهوري و نوسازي اداري (گردآوري و تلخيص: فريده پورسليمانيان)